Giới thiệu chung
Chùa Diệu Viên là chùa sư nữ đầu tiên tại Huế, tọa lạc ở xã Thủy Dương, huyện Hương Thủy, trên triền núi Ngũ Phong, tỉnh Thừa Thiên Huế. Chùa được trùng tu nhiều lần và trở thành một cảnh trí trang nghiêm, thanh tịnh. Chùa theo hệ phái Bắc Tông và là một cơ sở hoạt động từ thiện tích cực.
Lược sử
Lúc đầu chùa Diệu Viên chỉ là nơi thờ tự của một vị quan lớn triều Vua Tự Đức. Đến cuối đời Vua Khải Định, chùa được chuyển nhượng cho cụ bà Ưng Dinh (Ưng Dinh là tên chồng, do người Huế xưa có phong tục gọi tên người phụ nữ đã có chồng theo tên người chồng), nhũ danh là Hồ Thị Thế Anh trông coi trụ trì và từ đó chùa chỉ nhận các sư nữ. Sau này cụ bà Ưng Dinh cùng bà Nguyễn Thị Khương và một số Phật tử đã mời Sư bà Thích Nữ Hướng Đạo làm vị khai sơn năm 1924. Cuối năm 1926, Vua Bảo Đại sắc phong Sắc tứ Diệu Viên Sư nữ Tự. Chùa được trùng tu, mở rộng vào các năm 1929 và 1953.
Năm 1958, chùa mở cơ sở sản xuất tương, nhang, bánh in.
Năm 1959, chùa thành lập bệnh xá giúp đỡ cho đồng bào nghèo, khám bệnh, cấp thuốc miễn phí.
Năm 1960, chùa mở nhà dưỡng lão làm nơi cư ngụ cho các ông bà cụ neo đơn, tàn tật.
Năm 1962, chùa thành lập cơ sở may tạo công việc làm ăn cho các thanh thiếu nữ địa phương, thành lập trường sơ học miễn phí giúp cho những người mù chữ và tổ chức trùng tu lần thứ ba.
Năm 1965, chùa mở vườn trẻ Lâm Tỳ Ni.
Năm 1966, chùa xây cổng Thanh Trúc động Quán Thế Âm.
Chùa được trùng tu lần thứ tư, khánh thành vào ngày 23 – 3 – 2001, trở thành ngôi tự viện khang trang, thanh tịnh.
Trụ trì chùa
Trụ trì chùa hiện tại là Ni sư Thích nữ Chơn Toàn
Kiến trúc
Cũng giống như 27 ngôi cổ tự của Huế, chùa Diệu Viên mang nét kiến trúc đặc trưng của kinh đô Huế. Đó là Cổng Tam quan được xem là bộ mặt của một ngôi chùa và có ảnh hưởng quan trọng đến đời sống tâm linh của các hành giả trong chùa và khách thập phương tín thí đến chùa lễ Phật. Tam quan được xem như cửa ải giữa hai thế giới thánh phàm, tịnh nhiễm nhằm thanh lọc và bảo hộ tâm hồn của hành giả mỗi khi ra vào. Bởi vậy, người ta thường gọi cổng Tam quan của nhà chùa là cửa Phật, cửa Tam bảo, cửa Thiền, cửa Từ bi, cửa Giải thoát (Tam giải thoát môn),…
Cổng Tam quan Thanh Trúc động Quán Thế Âm của chùa Diệu Viên được xây dựng theo lối cổng – động rất đặc trưng. Phía dưới chỉ một vòm cổng dẫn sâu hút vào chùa bằng một lối đi, phía trên là động Quán Âm, chất liệu gạch và vôi vữa nhưng bên ngoài dán đá để tạo ra một loại cổng hình hang động rất ấn tượng. Cổng Tam quan này gồm ba tầng tạo hình như một chiếc cổng tạc từ sườn núi, tầng trên là bức tượng Thế Tôn ngồi kiết già nhập định, tầng thứ hai thiết kế bức tượng Bồ Tát Quán Thế Âm rảy nước cành dương với hai câu đối đáp nổi ở hai bên như được khắc vào đá.
Khuôn viên chùa thoáng đãng có những hàng đá núi viền quanh một cách tự nhiên tăng thêm vẻ cổ kính của ngôi cổ tự.
Bên cạnh đó chùa còn mở rộng các hoạt động từ thiện xã hội thông qua việc xây dựng các khu phòng trong chùa như: viện dưỡng lão, trường mẫu giáo, phòng châm cứu, các lớp học văn hóa, học ngoại ngữ, tin học miễn phí cho học sinh nghèo… đã hoạt động có hiệu quả, đem lại niềm an lạc cho biết nhiều người dân của địa phương và các vùng lân cận.
Kết luận
Chùa Diệu Viên là ngôi chùa sư nữ đầu tiên trên đất Huế. Với hơn 100 năm khởi công xây dựng và tồn tại, chùa dần hoàn thiện vẻ đẹp không chỉ bên ngoài mà còn hoàn thiện vẻ đẹp của một ngôi chùa lấy niềm vui, niềm an lạc của con người lên trên hết. Với ngôi chùa sư nữ này, các công việc liên quan đến nữ công gia chánh là một điều gì đó khá đơn giản. Chùa mở các hoạt động từ thiện xã hội giúp đỡ người dân được xem là nét đặc trưng và đẹp đẽ nhất, làm rạng ngời mảnh đất nhỏ Thủy Dương trên kinh thành Huế.