Ngưỡng bạch Giác linh Hòa thượng,
Chúng con, Tứ chúng Tông môn Pháp phái Tường Vân, thành kính đảnh lễ Giác linh Thầy. Cho chúng con gọi là “Thầy,” xin được dâng lên Thầy tất cả tâm thành kính ngưỡng của chúng con trong giờ phút thiêng liêng ngàn thu vĩnh biệt.
Kính bạch Giác linh Thầy,
Trời Huế mấy ngày nay bắt đầu se lạnh. Không gian ảm đạm thấu cảm lạ thường đến càn khôn vạn vật.
Sông Hương cúi mặt nước tiếc ngẩn ngơ về biển nhớ
Núi Ngự nghiêng mình mây buồn lãng đãng giữa trời thương.
Hòa cùng với không gian, nỗi buồn chúng con đang cảm nhận là sự vắng đi hình bóng thân thương của người Thầy khả kính, là bậc mô phạm nơi chốn tòng lâm Phạm vũ. Nỗi lòng của chúng con trong lúc này là sự hụt hẫng khó tả nên lời khi chúng con cảm nhận sự vô thường đến với Thầy sao mà nhanh chóng như vậy!
Thuở xưa,
Khi Thế Tôn nhập diệt,
A-nan bật khóc sầu:
“Than ôi còn hữu học,
Bậc Đạo Sư lìa xa.”
Hôm nay, hàng hậu học chúng con không khỏi đau buồn khi mất đi một bậc Thầy mà chúng con hằng tôn kính nương tựa! Chốn Tổ từ nay vắng đi nét từ hòa dung dị mà Thầy đã thị hiện mỗi ngày! Tường Vân luôn lưu dấu hình dáng vàng kem thiền hành mỗi sớm chiều đều đặn trước hương phòng. Phương trượng đường còn đâu bậc ẩn sĩ âm thầm tỏa sáng vùng trời đạo hạnh. Và đây, nụ cười giải thoát xóa tan ưu phiền như pháp âm được tuyên dương. Những hình ảnh thân giáo thầm lặng ấy của Thầy đã lắng động và in dấu trong tâm thức hàng đệ tử chúng con. Ở bất kỳ xứ sở nào Thầy hiện hữu, từ Sài Gòn hoa lệ có Vạn Hạnh lung linh nền học xứ, từ Đà Lạt mù sương có Linh Sơn thắp sáng đạo nguồn, từ xứ Huế cố đô có Tường Vân - Học viện, vang vọng hải triều âm, từ Hà Nội thủ đô có hàng nhân sĩ lân lân niềm đạo pháp, ở đâu, bước chân Thầy đi qua đều luôn còn mãi, lưu dấu trong lòng người nguồn pháp vị thâm sâu và tình thương yêu vô hạn!
Kính bạch Giác linh Thầy,
Bài pháp thân giáo sinh động nhất của Thầy đối với chúng con là hạnh buông xả. Năm dục trưởng dưỡng, mà trong Kinh tạng đức Phật thường giáo giới, là những công án lớn mà người xuất gia cần phải vượt qua. Thầy là một minh chứng hùng hồn cho sự vượt qua ấy. Giới hạnh của Thầy trong sạch như băng tuyết! Đời sống phạm hạnh thanh tịnh của Thầy cũng đủ làm bài học vô giá cho chúng con trọn đời noi gương để hướng tới sự thực hành một đời sống cao đẹp. Hạnh buông xả các lợi danh mà Thầy đã thể hiện là một hành trạng hiếm có! Khi thực hành hạnh thí xả, Thầy trân quý mọi giá trị cuộc sống bằng sự thấu cảm thiêng liêng cao cả của tình người. Hạnh sống của Thầy đã truyền cảm đến tình người sự thăng hoa trong Chánh pháp. Thật vậy, Thầy đã đi vào cuộc đời và không cự tuyệt những gì hiện có, nhưngThầy vẫn toát lên nét thanh nhàn siêu trần thoát tục!
Thầy ơi! Thầy như đóa hoa sen không bợn chút mùi bùn; hạnh sống của Thầy cũng chính là tâm giải thoát mà Thầy đã trải rộng giữa trần gian. Chúng con như được thăng hoa khi tiếp nhận Chánh pháp từ Thầy; và chúng con đã cảm nhận được hạnh buông xả của Thầy trong đời thường sống thật!
Chư Tăng khánh tuế nhị vị Hòa thượng chủ hạ - mùa an cư năm Bính Thân (PL.2560) tại Tổ đình Tường Vân
Ngưỡng bạch Giác linh Thầy,
Ngôi Tổ đình trang nghiêm đã được trùng hưng, ngôi Học viện mới đang được xây cất, nhưng ưu tiên hàng đầu mà Thầy hằng cưu mang chính là sự nghiệp giáo dục đào tạo con người, vun trồng hậu thế để tiếp nối mạng mạch Phật-đà. Tất cả sự dấn thân vào đời của Thầy lúc sinh tiền đều không ngoài mục tiêu cao cả ấy. Thầy khuyên người xuất gia cần phải có đầy đủ sở tu và sở học để làm hành trang vững chắc cho việc hoằng dương Chánh pháp. Có lần Thầy dạy: “Quý thầy ra làm Phật sự thì đừng có thiếu học hỏi, đừng có thiếu sự hy sinh, và đừng bao giờ thiếu sự cầu tiến.” Lời Thầy tuy ngắn ngủi nhưng đã truyền đạt một triết lý vô ngã sâu sắc từ nơi công việc hằng ngày của cuộc sống, là bài học thiết thực cho sự nghiệp trọn đời của chúng con. Thiết nghĩ, thực hiện được lời dạy ấy cũng chính là hạnh tu tập trên con đường hướng đến giải thoát mọi trói buộc khổ đau. Chúng con kính cẩn nguyện ghi lòng tạc dạ.
Bạch Giác linh Thầy,
Pháp âm của Thầy luôn khai sáng nguồn tâm cho chúng con nhìn thấu được bản chất mọi hiện hữu. Bài thơ được Thầy cảm tác chỉ vài ngày trước khi Thầy viên tịch đã khai sáng cho chúng con bản chất này:
Cầu vồng bảy sắc, có mà không
Thế giới nhân sinh, thể tánh đồng.
Vạn sự cổ kim tuồng huyễn ngã
Mộng đời tỉnh giấc, có mà không.
(Ngẫu cảm 09/10/2016)
Nói ‘có mà không,’ Thầy muốn khuyên chúng con không nên chấp trước bất kỳ một vật gì là ‘có’, và cũng không nên chấp trước bất kỳ một vật gì là ‘không’. Vì hai chữ ‘có’ và ‘không’ mà chúng sanh đảo điên trong vòng luẩn quẩn của sự được và mất, thắng và bại,... Để siêu việt ‘có’ và ‘không’ ấy, Thầy đã hướng dẫn hàng đệ tử chúng con phương pháp nhìn thẳng vào thực tại rằng:
“Dòng sống là dòng chảy vô thường: có rồi không, được rồi mất, thịnh rồi suy. Các đệ tử cần giác tỉnh mà yêu đạo và yêu đời, làm các Phật sự, lòng hãy dừng dao động, sợ hãi. Cái nhìn đời như thế này là cái nhìn oai dũng của sư tử nhìn muôn thú. Trí tuệ thay!”
Với Thầy, chỉ có tình yêu thương đối với đạo, với đời là thật nhất mà không gì có thể đánh đổi được. Nhìn cuộc đời bằng con mắt yêu thương mới là cái nhìn trí tuệ và oai dũng của bậc Giác ngộ. Pháp âm ấy của Thầy như lời huấn thị cuối cùng cho môn nhân đệ tử chúng con. Chúng con nguyện ghi lòng tạc dạ!
Ngưỡng bạch Giác linh Thầy,
Đối với chúng con, Thầy đã ra đi quá đột ngột! Nhưng với Thầy thì các pháp đã hiện ra trước mắt. Thầy dạy: “Giữa biển sinh tử mênh mông, bao la, thì chuyện sống, chết chỉ là cái bọt nước nổi trôi, có gì phải bận tâm.” Có lẽ đây là lý do Thầy vẫn thản nhiên tiếp chuyện với chư Tôn đức thăm viếng tại bệnh viện trong những ngày cơn bệnh đang ở giai đoạn cuối. Thấy Thầy cười mà sao lòng chúng con lại se thắc nhói đau!
Bạch Giác linh Thầy, sự buông bỏ huyễn thân nơi trần thế sau 75 năm của Thầy như vậy đã cho chúng con thấy được “cái dũng khí của một Thiền sư, một mãnh tướng mang sứ mệnh của Như Lai.” Thầy đã đến như vậy và Thầy đã đi như vậy! Chúng con ngưỡng mong Thầy sớm hồi nhập Ta-bà để đem ánh sáng tuệ giác, tiếp tục soi sáng cho tâm trí nhân loại thoát khỏi lưới phiền não!
Toàn thể Tứ chúng chúng con kính đầu thành đảnh lễ Giác linh Thầy!
Nam-mô Từ Lâm Tế chánh tông, Tứ thập tam thế, Xuân kinh Tường Vân Tổ đình trú trì, Hồ Chí Minh thị Vạn Hạnh Thiền viện Viện chủ, Chứng minh Hội đồng Phó Pháp chủ, Trị sự Hội đồng Thường trực Phó Chủ tịch, húy thượng Tâm hạ Ngộ, tự Chơn Thiện, hiệu Viên Giác giác linh thùy từ chứng giám