DIỄN VĂN KHAI MẠC "VẤN ĐỀ HOẰNG PHÁP TRONG XU HƯỚNG THỜI ĐẠI MỚI"

Nam mô Bản Sư Thích Ca Mâu Ni Phật

Kính bạch Chư Tôn Trưởng lão Hòa thượng, Chư Thượng tọa, Đại đức Tăng Ni,

Kính thưa quý vị Đại biểu, nhân sĩ trí thức, Quý học giả và thiện tín Phật tử tham dự Tọa đàm

Hôm nay, trong không khí trang nghiêm thơm tỏa hương đàm, chúng ta cùng hội tụ về đây, tại mảnh đất thần kinh xứ Huế - Thành phố Trực thuộc Trung ương để tham dự Tọa đàm khoa học với chủ đề: "Vấn đề hoằng pháp trong xu hướng thời đại mới". Đây là dịp để chúng ta cùng nhìn nhận, đánh giá thực trạng công tác Hoằng pháp, đồng thời thảo luận, chia sẻ những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc truyền bá Chánh pháp trong bối cảnh xã hội ngày càng thay đổi.

Tọa đàm lần này diễn ra sau thành công rực rỡ của Đại lễ Phật đản Vesak 2025, Phật lịch 2569 do Giáo hội Phật giáo Việt Nam được Chính phủ và Ủy ban Quốc tế Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc (ICDC) cho phép và tin tưởng, trao quyền đăng cai tổ chức lần thứ tư diễn ra tại thành phố Hồ Chí Minh với chủ đề: "Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới và phát triển bền vững". Năm nay, đất nước Việt Nam có nhiều kỷ niệm lịch sử trọng đại: 50 năm ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, 80 năm độc lập dân tộc; và trong giai đoạn đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Kính bạch Chư Tôn thiền đức, Kính thưa quý liệt vị,

Lịch sử đã khắc sâu những đóng góp to lớn của Phật giáo trong chặng đường lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Phật giáo hòa mình với dòng chảy văn hóa dân tộc, luôn đồng hành cùng dân tộc trong mọi hoàn cảnh lịch sử. Triết lý đoàn kết và bao dung của Phật giáo đã góp phần làm nên bản sắc và sức mạnh tinh thần đại đoàn kết dân tộc; Góp phần làm sâu sắc hơn tinh thần yêu nước, thương nòi, lòng khoan dung, trọng nhân, trọng nghĩa, vốn đã thấm sâu trong tư tưởng, tình cảm, tâm hồn của mỗi người Việt Nam. Đoàn kết là di sản, truyền thống quý báu của mỗi người Việt Nam; Là sức mạnh đưa Việt Nam trở thành một dân tộc hùng cường, luôn luôn vượt qua mọi khó khăn thử thách.

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, hoằng pháp luôn giữ vai trò trọng yếu trong việc duy trì và phát triển Phật giáo. Nhờ công tác hoằng pháp mà giáo lý từ bi, trí tuệ của đức Phật đã được lan tỏa, giúp con người hướng đến đời sống chân thiện mỹ, mang lại lợi ích thiết thực cho cá nhân, gia đình và xã hội. Tuy nhiên, đứng trước sự phát triển không ngừng của khoa học, công nghệ và những chuyển biến sâu rộng trong đời sống xã hội, công tác hoằng pháp cũng phải có những đổi mới để thích nghi với thời đại.

Hiện nay, thế giới đang bước vào kỷ nguyên của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, truyền thông mạng xã hội và sự thay đổi trong tư duy, nhận thức của con người, đặc biệt là thế hệ trẻ. Những yếu tố này đặt ra không ít thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho công tác hoằng pháp. Làm thế nào để đưa giáo pháp của đức Phật đến gần hơn với mọi tầng lớp nhân dân? Làm thế nào để ứng dụng công nghệ vào việc truyền bá giáo lý một cách hiệu quả mà không làm mất đi giá trị cốt lõi của đạo Phật? Làm thế nào để tăng cường sự kết nối giữa Tăng Ni và Phật tử trong thời đại số? Đó là những vấn đề quan trọng mà chúng ta sẽ cùng nhau thảo luận trong Tọa đàm này.

Học pháp, hành pháp và thuyết pháp là nhiệm vụ quan trọng của hàng đệ tử Phật. Thuyết pháp là một phương tiện quan trọng để giúp chúng sinh hiểu rõ chân lý từ lời Phật dạy, từ đó thoát khỏi nỗi khổ niềm đau và đạt đến hạnh phúc an lạc. Đức Phật nhấn mạnh rằng việc giảng dạy giáo pháp không chỉ đơn thuần là truyền đạt kiến thức, mà còn là một hành động từ bi, giúp mọi người giác ngộ và hướng đến giải thoát. Tăng Chi Bộ Kinh, Chương IV, phẩm Sợ hãi đức Phật dạy: "Này các Tỳ-kheo, khi Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh đăng giác xuất hiện, có bốn pháp vi diệu chưa từng có này xuất hiện. Thế nào là bốn? 1. Này các Tỳ-kheo, quần chúng ưa thích chấp giữ, thích thú chấp giữ, hoan hỷ chấp giữ; khi pháp không chấp giữ được Như Lai thuyết giảng, họ khéo nghe, lắng tai, chánh trí an trú tâm. 2. Quần chúng ưa thích kiêu mạn, thích thú kiêu mạn, hoan hỷ kiêu mạn; khi pháp không kiêu mạn được Như Lai thuyết giảng, họ khéo nghe, lắng tai, chánh trí an trú tâm. 3. Quần chúng ưa thích không an tịnh, thích thú không an tịnh, hoan hỷ không an tịnh; khi pháp an tịnh được Như Lai thuyết giảng, họ khéo nghe, lắng tai, chánh trí an trú tâm. 4. Quần chúng đi đến vô minh, trở thành mù quáng, bị tối buộc che đậy; khi Như Lai thuyết pháp nhiếp phục vô minh, họ khéo nghe, lắng tai, chánh trí an trú tâm".

Trong Kinh Hoa Nghiêm, đức Phật dạy 5 phương thức thuyết pháp: "1. Thuyết pháp tùy theo căn cơ chúng sinh, 2. Thuyết pháp với tâm từ bi và vô ngã, 3. Thuyết pháp với trí tuệ và phương tiện thiện xảo, 4. Thuyết pháp không rời thực hành, 5. Thuyết pháp là sự trang nghiêm cõi Phật". Những lời dạy trên của đức Phật định hướng rõ ràng về mục đích và ý nghĩa của việc thuyết pháp. Trong Khóa Hư Lục Trần Thái Tông khẳng định: "Thuyết pháp giả mãn Phật chi nguyện" (Thuyết pháp là làm thỏa mãn ý nguyện của chư Phật). Do vậy, hành giả không thuyết những điều không phải là Chánh pháp, không thuyết những điều gây phân tâm, hoang mang dẫn đến hoài nghi. Nếu thuyết như vậy đó gọi là phá pháp.

Tọa đàm lần này có sự tham gia của chư Tôn đức Tăng Ni, các nhà nghiên cứu, học giả và quý Phật tử quan tâm đến công tác hoằng pháp. Những ý kiến đóng góp, những tham luận quý báu từ quý vị chắc chắn sẽ mang lại nhiều góc nhìn sâu sắc, giúp chúng ta có thêm định hướng rõ ràng và hiệu quả hơn trong việc truyền bá Chánh pháp trong thời đại mới.

Để có được chương trình Tọa đàm diễn ra trang nghiêm và thành công như ngày hôm nay là nhờ ân đức gia trì hộ niệm của mười phương chư Phật, chư đại Bồ tát và lịch đại Tổ sư truyền giới, truyền giáo; sự chứng minh, chỉ đạo của Chư tôn đức trong Hội đồng Chứng minh, Hội đồng Trị sự, Ban Hoằng pháp Trung ương, Ban Trị sự GHPGVN Thành phố Huế; sự đồng thuận của Quý cơ quan lãnh đạo chính quyền Trung ương và địa phương sở tại; sự phát tâm hộ trì của thiện tín Phật tử thập phương. Do vậy, Ban Tổ chức Tọa đàm phải làm với tinh thần đoàn kết, hòa hợp, sáng tạo và trách nhiệm cao nhất.

Với tinh thần đó, tôi xin tuyên bố khai mạc Tọa đàm "Vấn đề hoằng pháp trong xu hướng thời đại mới". Kính chúc chư Tôn đức Tăng Ni pháp hỷ sung mãn, Phật sự viên thành. Chúc quý vị đại biểu cùng toàn thể hội chúng có một buổi Tọa đàm thành công viên mãn.

Nam mô Hoan Hỷ Tạng Bồ Tát Ma Ha Tát

HT. Thích Bảo Nghiêm

Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự

Trưởng Ban Hoằng pháp Trung ương GHPGVN